Lekcja 4 – czyli dwie litery których nigdy nie użyjecie

To będzie pewnie najkrótsza lekcja w tym kursie i do tego zaliczymy dwie literki naraz! 🙂

Jeśli popatrzymy na pierwsze litery tajskiego alfabetu, zobaczycie, że cały czas jesteśmy na jego początku:

1. ก – go – gaj¹
2. ข – ko – kaj¹
3. ฃ – ko – kuat¹
4. ค – ko – kłaj⁰
5. ฅ – ko – kon⁰

Pierwszą, drugą i czwartą spółgłoskę już poznaliśmy, a dlaczego powiedziałem, że trzeciej i piątej nigdy nie użyjecie? Dlatego, że (prawie) nie są już używane w tajskim języku!

Chcecie pewnie po pierwsze zapytać – dlaczego nie są używane?

Ano dlatego, że kiedy pod koniec XIX wieku została stworzona pierwsza maszyna do pisania po tajsku, po prostu nie dało rady zmieścić na niej wszystkich spółgłosek i samogłosek i akurat te dwie miały pecha. Co prawda niedługo później dodano do maszyn klawisz SHIFT, który pozwoliłby na ich powrót, ale okazało się, że ludzie już się przyzwyczaili do ich braku. Nie ma ich na większości współczesnych klawiatur komputerowych czy w smartfonach. Według oficjalnego tajskiego słownika Royal Institute Dictionary obecnie nie używa się ich w żadnym wyrazie.

No dobrze, dlaczego więc w ogóle o nich wspominam?

Ponieważ nadal są oficjalnie częścią tajskiego alfabetu, który składa się z 44 spółgłosek! Każde tajskie dziecko uczy się w szkole, że trzecią literą alfabetu jest ฃ, a piątą ฅ i obie mają swoje oficjalne słowa pomagające w zapamiętywaniu:

ฃ ขวด, czyli „ko – kuat¹ (butelka)”
ฅ คน, czyli „ko – kon⁰ (człowiek)”

Przyjrzyjcie się uważnie, jak zapisane są po tajsku słowa “butelka” i “człowiek”. Zgadza się! Nawet w tych dwóch słowach nie używa się liter ฃ i ฅ!

No i na koniec – czy są w tajskim alfabecie jeszcze inne litery, które tak naprawdę nie są używane?

Oficjalnie status „nieużywanych” mają w tajskim tylko te dwie spółgłoski, ale jest wiele innych, które są używane bardzo rzadko albo głównie w bardzo oficjalnych i staromodnych słowach, z których zrozumieniem miałby problemy nawet rodowity Taj. W tym kursie chcę przedstawiać litery od najpopularniejszych, więc te zostawię na sam koniec 🙂.

Nie zmienia to faktu, że poznaliście już PIĘĆ tajskich liter! 🙂